Sınıflarınızda yaşanan temel problemleri aklınızdan geçirin. Çatışmalar, iletişim problemleri, akran zorbalığı veya performans durumu olabilir. Bu problemlerin birçoğunun temelinde öğrencilerin kültürlerarası iletişim yetkinliklerinin gelişmemesi ve öğretmenlerin bu yetkinliği nasıl geliştirecekleri konusunda bilgi sahibi olmaması yatıyor olabilir. Elbette sınıfta yaşanan problemlerin birçok farklı sebebi vardır. Ancak kültürlerarası iletişim becerisi, bir öğretmenin problem çözme stratejileri arasında çok önemli bir yer tutar.

Peki kültürlerarası yetkinlik nedir?

Kültür bireyin düşünce, davranış, tutum, değer ve dünya görüşünü etkiler. “Kültürlerarası” kavramı genellikle farklı gruplar arasındaki etkileşimi adlandırmak için kullanılır. Farklı kültürel geçmişe sahip bireyler kültürlerarası kavramların konusudur.

Kültürlerarası eğitim araştırmacısı ve eğitmeni Deardoff kültürlerarası yeterliliği “farklı kültürlerarası durumlarda etkili ve uygun bir şekilde etkileşim kurmak için ilgili tutumları, becerileri ve bilgileri harekete geçirme ve kullanma becerisi” olarak tanımlamaktadır. Empati, adaptasyon, belirsizliğe tolerans, etkili dinleme, problem çözme, merak duyma becerileri kültürlerarası yetkinliklerden bazılardır. Bu konuda yetkinlikleri gelişmiş öğretmen ve öğrenciler birlikte çok daha işbirlikçi, eşitlikçi, öğrenmeye açık bir ortam kurabilirler.

Öğretmeneler neden kültürlerarası yetkinliklere sahip olmalıdır?

Bu makalenin başında da belirtildiği gibi, kültürlerarası yetkinlik eksikliği sınıftaki birçok sorununun ana kaynağı olabilir.

Bu yetkinliklerin gelişmesinin sınıftaki etkisine yönelik küçük bir örnek verelim:

Bir öğrenciniz derse hiç katılmıyor, kendisine söz verildiğinde çok utanıyor ve çekiniyor. Onunla kurduğunuz iletişimde fark ettiniz ki öğrenciniz hata yapmaktan çok korkuyor ve hatası düzeltildiğinde çok utanıyor. Hata yapma ve düzeltilmeden kaynaklanan utanç, kişiden kişiye kültürden kültüre değişen bir özelliktir. Çeşitli kültürlerde hata yapmak utanılması gereken bir şeydir ve aslında çocuğun davranışı bu kültürün normlarına uygundur. Bu durumda öğretmenin; bu davranışın kültürel bir fark olup olmadığını tespit edebilmesi bile sorunun çözümünde önemli bir adımdır.

Günümüzde öğretmenler, farklı ülkelerden gelmiş öğrencilerle her zamankinden daha çok karşılaşmaktadır. Farklı kültürlerden gelen öğrencilerin adaptasyonu ve öğrenme süreçlerine katılımı için öğretmenlerin kültürlerarası yetkinlikler konusunda öğrencilerini eğitebilmeleri büyük önem taşımaktadır. Ancak “kültürlerarası” kavramı sadece farklı ülkelerden gelen insanları tanımlamaz. Kültür bundan çok daha karmaşık bir kavramdır. Aynı mahallede yaşayan bireyler veya aynı aileden kişiler bile farklı kültürlere sahip olabilir. Öte yandan, farklı milletlerden bireylerin benzer kültürleri olabilir. Bu yüzden kültürlerarası yetkinlikler herhangi bir sınıf ortamının olmazsa olmazıdır.